2024 Yılı Ödülleri – Tarihe Saygı Yerel Koruma Ödülleri

KORUMADA SÜREKLİLİK ÖDÜLÜ

Gülsen ERTÜRK Evi

2007 yılında Kentli İzmirli kategorisinde ödül kazanan Gülsen ERTÜRK bu eve gelin olarak gelmiş. Kayınvalidesinin annesi almış. Yüzyıllık bir Rum evi olduğu düşünülüyor. 1986 yılında restorasyon yaptırmışlar. Ev özgün haliyle korunmuş. İçinde yer alan eşyalar bile hep orjinal. Hatta dönemin ilk telefonlarından biri var. Numarası da 3. Fakat Gülsen Hanım şimdi bu evde yaşamıyor. 2017 yılında yine Foça’da başka bir eve geçmiş. Şuan oğlu Mustafa Bey ve kızı Büşra Hanım bu evde birlikte yaşamakta.

Mustafa Bey ile yaşadıkları ev hakkında sohbete başlıyoruz.

“Bu evde babaannemlerle birlikte yaşadık. Daha önce üst kat komple 5 odaydı. Restore edilince odalardan birini mutfak, birini de banyo yaptık. Sadece aşağıdan giriş vardı.

Sohbetimize devam ederken köklerini soruyoruz;

“Baba tarafı İzmir yerlisi, anne tarafı Kavala. Babaannemin adı Kevser, dedemin adı Mustafa ERTÜRK, Anneannemin ismi Ayşe, diğer dedemin de Yusuf GÜRBÜZ. Babamın İzmir’de Zeytinyağı Fabrikası varmış. Fabrika önce Yunanlılarla ortakmış. Sonra dedem babaannemle evlenmiş. Babaannemler zenginmiş. Üzüm işleri yapıyorlarmış. Yunanlı ortaklardan fabrikanın diğer kısmını almışlar. Babaannem buraya gelin geldiğinde önce kirada oturmuş. Annesinin İzmir’de Kızlarağası’nın karşısında dükkanları varmış. Babaannemler iki kız kardeşmiş. Anneleri kızları için İzmir’deki bir dükkanını satmış ve babaannemin kardeşine İzmir’de bir ev, babaanneme de bu evi almışlar. Ama evi kimden aldıklarını bilmiyorum. 30-35 sene önce Yunanlı birileri gelmişti buraya. Hatta bize kahve getirmişlerdi. Türkçe bilmiyorlardı. Sadece Yunanca konuşuyorlardı. Biz tabi ne dediklerini pek anlayamadık ama evin esas sahiplerinin torunlarının torunlarıymış. Öle ufak bir anımız olmuştu bu evle ilgili.”

Mustafa Bey eşini kaybetmiş. Kaybetme sürecini anlatırken çok duygulanıyor. Kızı Büşra Hanım’da yanında. O’nunda gözleri doluyor.

Birazda kendisinden bahsetmesini istiyoruz.

“1969 doğumluyum. Bu evde doğup büyüdüm. Hala da burada yaşıyorum. Özgün haliyle koruduk bu evi. Eskiden toprak yoldu evimizin önü. Her saat başı atlar geçiyordu. Şimdi çok değişti tabi. Tek kızım var. Fabrikamız vardı. Orda çalışıyordum. Zeytincilik yapıyorduk. Ama zeytincilik de bitti artık.

Korumada Süreklilik Ödülü

Mahmut KARNAS Evi

2006 yılında Kentli İzmirli kategorisinde ödül kazanan Mahmut KARNAS ve eşi Gülsün Hanım; bu evi 1981 yılında satın almışlar ve onarım yaptırmışlar. Gülsün Hanım’la yaşadıkları ev hakkında sohbete başlıyoruz.

“İzmir’liyiz. Yeni Foça’ya Karşıyaka’dan geldik. Ama köklerimiz Balkanlar’a kadar uzanıyor. Şehrin kalabalıklığından, gürültüsünden uzaklaşmak için burayı tercih ettik. Eşim İzmir’de kuyumcuydu, 2016 yılında kaybettik. Küçük kızım baba mesleğini devam ettiriyor. Ben de ara ara İzmir’e kızımın yanına gidip geliyorum. Ama evimi ve Foça’yı çok seviyorum. Bu yüzden burada yaşamayı sürdürüyorum, anılara sahip çıkıyorum. Çocuklarım da geldiklerinde, buradaki huzuru ve mutluluğu hiçbir yerde bulamıyoruz, çok hoş bir hava var diyorlar.”

Evi gezdiriyor bize. Sade, ferah döşenmiş, huzurlu bir ev. Hatta eviyle ilgili başına gelen küçük bir anısını da anlatıyor.

“Bir gün sabah bahçeyi yıkıyorum, kapı çalındı; açtım karşımda bir bey ve bir bayan, Rumca konuşuyorlardı. Söylediklerini anlayamıyordum ama bir şekilde diyalog kurmaya çalıştık. Bu evin sahibinin torunuymuş. Çeşme’ye gezmeye gelmişler. Sonra ordan bu evi görmek için taksi kiralamışlar. Evi gezmek istediler. Gezerken duvarlara ellerini sürüyor, öpüyor ve hıçkırıklarla ağlıyordu. Ben de çok duygulandım. Sonra bahçeye çıktık. Birden bana sımsıkı sarıldı ve teşekkür etmeye başladı. Evi bakımsız yıkıntı bir halde bulmayı bekliyorlarmış, böyle görünce çok mutlu oldular. Atina’da yaşıyorlarmış. Beni evlerine davet ettiler. Hatta sonrasında da birkaç defa haberleştik.”

Yeni Foça’da Kurtuluş Caddesi’nde yer alan bu ev 1800’lerin sonu Rum Dönemi mimarisidir. Cephelerinde taş ve demir işçiliği bulunan, iki katlı kare planlı yapının küçük bir bahçesi bulunmaktadır. Pencereler ahşap kanatlıdır. Eski Rum evlerinin en büyük özelliği olan yığma taş duvardan yapılmıştır. Görsel olarak estetik bir duruş sergilemektedir

Korumada Süreklilik Ödülü

Nazmiye ARABACI Evi

Nazmiye Arabacı ve Hüseyin Arabacı bu evle 2012 yılında Tarihi Yapıda Yaşam kategorisinde ödüle değer bulundular. Ev, Hüseyin Bey’in babasına mübadele döneminde verilmiş. Evin plan şeması özgün haliyle korunmuş. İki katlı konutun tavanı çürüyüp bozulduğu ve çöktüğü için değiştirilmiş. Bir de pencere doğramaları ve ana giriş kapısı çürüdüğünden yenilenmiş.

Nazmiye Hanım hala bu evde eşinin anılarıyla hayatını sürdürmektedir. Ancak rahatsız olduğu için kızı Zehra Hanım ile görüşüyoruz. Zehra Hanım, annesinden bahsederken gözleri doluyor.

“Atatürk ölmeden bir yıl önce getirmiş anneannemleri Romanya’dan buraya. Annem ve kardeşleri Yeni Foça’da doğmuşlar. Annem 1961 yılında bu eve gelin olarak gelmiş. Babam Hüseyin Arabacı ise bu evde doğup büyümüş. Babam öleli onyedi sene oldu. Babaannem de yüz yaşında ölmüş. Ama nerden geldiğini bilmiyordu. Babaannemin annesi de burada doğmuş ve büyümüş. Hep burada yaşamışlar. O yüzden artık buranın yerlisi sayılırlar. Onların hatıralarını yaşatmak için elimizden geleni yapıyoruz.”

Daha sonra Zehra Hanım’ın biraz da kendisinden bahsetmesini istiyoruz. Zehra Hanım Lokmacılık yapıyor. Lokmacılığa nasıl başladığını soruyoruz.

“Lokmacılığı çok öğrenmek istemiştim. Kendi isteğimle başladım. 1995 senesinden beri yapıyorum. Yeni Foça’da lokmacı yoktu. Bir tek bendim o zaman. Gece pazarında lokmacılık yapıyorum şimdi. Kışın İzmir’de yaşıyorum. Yazları buradayım. Lokmacılığı sadece Foça’ da yapıyorum.

Korumada Süreklilik Ödülü

Section

KORUMADA SÜREKLİLİK ÖDÜLÜ

Gülsen ERTÜRK Evi (Y.Foça)
Mahmut KARNAS Evi (Y.Foça)
Nazmiye ARABACI Evi (Y.Foça)
Ali Rıza CAKUBEY Evi (Y.Foça)
Ahmet Can TAŞKAN, Köprübaşı Fırını (Urla)
Mehmet EROL, Saatçi (Urla)
Çetin & Sevil ÖZGÜL Evi (Urla)
Yılmaz EREN, Terzi (Urla)
Füsun & Güven ÇAĞATAY Evi (Varyant)
Arife DÖNER Evi (Birgi)
Ayşe Adalet SÜZER CAN Evi (Birgi)
Ali Haydar AYLA, Kubbeli Bakkal (Menemen)

TARİHİ YAPIDA YAŞAM ÖDÜLÜ

Yahya ve Fatma ŞAHİNKOÇ, Şahinkoç Aile Apartmanı (Bergama)
Sermin DEMİRUTKU Evi (Tire)
Gülten YENİYURT, Halil YENİYURT, Sakaoğlu Fırını (Basmane)
Erdem TOK, Tokoğlu Fırını (Birgi)
Nuran & Ayfer YAĞCIER Evi (Birgi)

TARİHİ MEKÂNDA GELENEKSEL ZANAATLARIN YAŞATILMASI DALINDA JURİ ÖZEL ÖDÜLÜ

Feti PAMUKOĞLU, Saatçi (Kemeraltı)
Ozan ÖZDEMİR, Çalgı Yapım Ustası (Kemeraltı)

TARİHİ MEKÂNDA GELENEKSEL ZANAATLARIN YAŞATILMASI ÖDÜLÜ

Cihangir DİNÇ, Fıçıcı (Kemeraltı)
Ali DEMİRCİ, Kalaycı Ustası (Bergama)
Yılmaz İpek Saz Evi / Hulki İPEK (Saz Yapım Ustası, TRT Sanatçısı), Hilkat İPEK (Saz Yapım Ustası)
Sakıp TAŞ, Tenekeci (Havra Sokağı)

BASİT ONARIM ÖDÜLÜ

NATIRZADE EVİ (Kemeraltı)
Yapı Sahibi: Serdar DAĞISTAN, Işıl BAYMAN, Kadri ŞEKER, Mahir KAPLAN
Proje Müellifi: Burcu KAPLAN
Yüklenici: UMART Mimarlık Mühendislik Ltd. Şti.

ÖZGÜN İŞLEVİN KORUNDUĞU ESASLI ONARIM ÖDÜLÜ

Ender Hanım Gülcüoğlu Konağı (Tire)
Proje Müellifi: Zinet Benal KABAKLI
Yapı Sahibi ve Yüklenici: Ender AKIN

Balcıoğlu EVİ (Foça)
Proje Müellifi: Uluç PAKBEN
Yapı Sahibi: Kürşat BALCIOĞLU
Yüklenici: UMART Mimarlık Müh. Ltd. Şti.

ÖZGÜN İŞLEVİN DEĞİŞTİRİLDİĞİ ESASLI ONARIM ÖDÜLÜ

Ziraat Bankası İzmir Sanat Müzesi (Gazi Bulvarı, Konak)
Proje Müellifi: Uluç PAKBEN
Yapı Sahibi: Ziraat Bankası A.Ş.
Yüklenici: Gökalp Proje Müşavirlik A.Ş.

TARİHİ ÇEVRE VE KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA DALINDA KATKI ÖDÜLÜ

Tire Bandosu; Yüz Yıllık Seslerin İzinde (Belgesel) Yapımcı ve Yönetmen: Sevcan AYTAÇ SÖNMEZ ve Paydaşları
Basmane’nin Kültürel Mirasını Kapsayan Resimleri İle Bedriye Gülay Beşikçi
İzmir Görsel Koleksiyonu ile Prof. Dr. Yavuz Çorapçıoğlu

TARİHİNE SAHİP ÇIKAN OKUL PROJELERİNİN ONURLANDIRILMASI

Teşekkür ve teşvik belgeleri alacak okullar;

Özel İzmir Sev İlkokulu – Liman Kenti İzmir
İstek İzmir Okulları – Çocukların Gözü ile Kültür Mirası İzmir
UKEB Okulları – Geçmişten Günümüze Bergama Antik Kenti ve Kültürel Mirasın İncisi Parşömen
Özel İzmir Amerikan Koleji – Vebanın İzinde; Kara Ölüm Ve Seferihisar Veba Mezarlığı
Özel Piri Reis Okulları – Barışın Simgesi, Urla’nın Yeşil Hazinesi
TED İzmir Koleji Ortaokulu – Geçmişin İzinde Kamanlı Yerleşkesi
Özel Kent Koleji – Kanatlarımın Altında İzmir’im
Özel Mavişehir Sınav Anadolu Lisesi – Bergama’nın Dünyaya Armağanı: PARŞÖMEN Araştırma Projesi
Özel Karşıyaka Sınav Anadolu Lisesi – Ege Bölgesinin Unesco Değerleri
Bahçeşehir Koleji İzmir Kuzey Kampüsü Fen Ve Anadolu Lisesi – Hiç Kapanmayan Müze, Hiç Uyumayan Şehir İzmir
Bilsev Koleji – Yaşayan Bergama
Bilsev Koleji -Daha Çok Var Ol Teos
İzmir Bahçeşehir Koleji Güzelbahçe Kampüsü – Küçük Kâşifler Şehrini Tanıyor
İzmir Radikal Okulları Konak Kampüsü – Mimaride Doğanın İzleri “Art Nouveau” Konulu Dergi Çalışması
İzmir Özel Saint Joseph Fransız Lisesi – İzmir ‘Kültürel Mirasa Yolculuk’ Dergi Çalışması
İzmir Özel Türk Koleji Bornova Kampüsü – Evliya Çelebi’nin İzinde Kemeraltı
Bayraklı Uğur Okulları -Bornova Köşkleri ve Bir Örnek Gezi Mattheys Köşkü
İzmir Özel Türk Koleji Konak Bahattin Tatış Kampüsü – İzmir’de Endüstri Miras Alanlarının Korunması ve Kentsel Belleğin Sürdürülebilmesi: Alsancak Liman Ardı Bölgesi Örneği

Şahinkoç Apartmanı (Bergama)

Tarihi Yapıda Yaşam Ödülü

Sermin Demirutku Evi (Tire)

Tarihi Yapıda Yaşam Ödülü

Sakaoğlu Fırını (Basmane)

Tarihi Yapıda Yaşam Ödülü

Tokoğlu Fırını (Birgi)

Tarihi Yapıda Yaşam Ödülü

Nuran-Ayfer Yağcıer Evi (Birgi)

Tarihi Yapıda Yaşam Ödülü

Arife Döner Evi (Birgi)

Korumada Süreklilik Ödülü

Füsun-Güven Çağatay Evi (Varyant)

Korumada Süreklilik Ödülü

Yılmaz Eren -Terzi (Urla)

Korumada Süreklilik Ödülü

Çetin-Sevil Özgül Evi (Urla)

Korumada Süreklilik Ödülü

Mehmet Erol - Saatçi (Urla)

Korumada Süreklilik Ödülü

Köprübaşı Fırını (Urla)

Korumada Süreklilik Ödülü

Ali Rıza Cakubey Evi (Yeni Foça)

Korumada Süreklilik Ödülü

Nazmiye Arabacı Evi (Yeni Foça)

Korumada Süreklilik Ödülü

Mahmut Karnas Evi (Yeni foça)

Korumada Süreklilik Ödülü

Gülsen Ertürk Evi (Yeni Foça)

Korumada Süreklilik Ödülü

Ayşe Adalet Süzer Can Evi (Birgi)

Korumada Süreklilik Ödülü